زرشک؛ «مروارید قرمز» آشپزی و طب سنتی
زرشک (Berberis vulgaris) میوه خشک‌شده درختچه‌ای خاردار است که به رنگ قرمز روشن و طعمی ترش و معطر شناخته می‌شود. در آشپزی ایرانی، زرشک بیش از همه برای تهیه «زرشک پلو» و انواع خورش‌های گوشتی به کار می‌رود و در طب سنتی به‌دلیل محتوا‌ی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها ، از دیرباز برای تقویت سلامت استفاده شده است.
ترکیبات مغذی و فعال
- یک چهارم فنجان (28 گرم) زرشک خشک حاوی حدود 89 کالری، 1 گرم پروتئین، 1 گرم چربی، 18 گرم کربوهیدرات و 3 گرم فیبر است. این مقدار زرشک بیش از 200٪ نیاز روزانه بدن به ویتامین C و حدود 15٪ نیاز به آهن را تأمین می‌کند.
- زرشک منبع برجسته «برِبِرین» است؛ ترکیبی آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی که در مطالعات نشان داده می‌تواند به کنترل قند خون، کاهش کلسترول و مقابله با التهاب کمک کند.
فواید و کاربردها
- محافظت دستگاه گوارش در طب سنتی این محصول برای درمان یبوست، اسهال، سوءهاضمه و سوزش سر دل به کار رفته است و می‌تواند تعادل فلور روده را به‌هم نزند.
- تقویت سیستم ایمنی و ضدعفونی‌کننده «برِبِرین» موجود در این محصول رشد باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها را مهار و دفاع سلولی را تقویت می‌کند.
- تنظیم قند خون و سلامت قلب: این محصول با بهبود حساسیت سلول‌ها به انسولین و کاهش LDL (کلسترول بد)، به مدیریت دیابت نوع ۲ و پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی کمک می‌کند. (منبع)
- اثرات ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی آنتی‌اکسیدان‌های قوی این محصول ، آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد را کاهش داده و می‌توانند در پیشگیری از پیری زودرس و التهابات مزمن مؤثر باشند.
کاربرد در آشپزی و مصرف روزانه
- زرشک پلو و خورش‌ها: پس از شستن و کمی خیساندن، زرشک با کره یا روغن تفت کوتاهی می‌خورد تا طعم ترش آن ملایم شود.
- چای و دمنوش: چند قاشق زرشک خشک در آب جوش دم کرده و پس از 10–15 دقیقه صاف شده، یک نوشیدنی مفید گیاهی فراهم می‌آورد.
- مربا و سس: پختن این محصول با شکر یا عسل برای تولید شربت، مربا و سس‌هایی با رنگ و طعم ویژه.
- مکمل گیاهی: عصاره استاندارد یا کپسول زرشک به‌عنوان مکمل در مدیریت قند خون و عفونت‌های خفیف مصرف می‌شود.
نتیجه‌گیری
زرشک با رنگ جذاب و عطر متمایز، فراتر از یک ادویهٔ آشپزی، منبعی غنی از ویتامین C، فیبر و ترکیبات فعال ضدالتهاب و آنتی‌اکسیدان است. به‌کارگیری آن در رژیم غذایی روزانه—چه به شکل پلو و خورش و چه به‌صورت دمنوش—می‌تواند به بهبود گوارش، تقویت سیستم ایمنی، تنظیم قند خون و حمایت از سلامت قلب کمک نماید.
از دیگر محصولات این مجموعه میتوان به، کشمش پلویی اشاره نمود.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.